Area of Interest: Intergenerational communication
Skills: Speaking
Competences:
Age Bracket: 11 – 15
Time Commitment: 30 – 60 minutes
Affordability: €
Materials:
De learkrêft moat in ôfbylding hawwe (om oan de learlingen te jaan) dêr’t alle eleminten (de ûnderdielen) fan in tradisjonele oksekarre út it lân fan Miranda dúdlik sichtber op binne.
De learlingen moatte de materialen hawwe dy’t se alle dagen yn de klasse brûke: potleaden, pinnen, skriften en notysjebledsjes.
Expert recommendations:
It doel fan dizze oefening is net beheind ta de talige sfear en besiket de learlingen in pear kulturele kompetinsjes / kennis by te bringen en der konsekwint oer nei te tinken.
It kin útwreide wurde en as útgongspunt tsjinje foar in mear djipgeande oanpak fan ferlikingen tusken tradisjonele maatskippijen (dêr’t in soad minderheidstalen nau mei ferbûn binne) en de wrâld fan hjoed. Miskien mear oanbefelle foar in heger leeftiidsnivo.
It foarstelde wurkinstrumint (oksekarre) is in foarbyld en kin maklik ferfongen wurde troch in oar tradisjoneel lokaal ark (in ploech, bygelyks, of sels in tradisjonele fiskersboat, yn it gefal fan in kustmienskip).
It is in aktiviteit dy’t maklik werhelle wurde kin yn elke mienskip / kontekst foar it behâld fan minderheidstalen (faak assosjearre wurde kin mei mear archayske tradisjonele mienskippen), fansels oanpast oan de lokale realiteit.
Der kinne ferskillen wêze as it giet om studinten út bûtenlânske gesinnen, dy’t it dreger fine sille om ynformaasje te krijen fan famyljeleden of buorlju.
Language: Frisian
It doel fan dizze aktiviteit is net allinnich it ûntwikkeljen fan taalfeardichheden, mar ek it winnen fan in tal kulturele feardichheden, nammentlik it learen kennen fan / kontakt meitsje mei de “modus vivendi” (manier omgean mei inoars ferskillen) en it klearmeitsjen foar it bewurkjen fan it lân fan in pear desennia lyn yn de regio. Tagelyk kin der kontakt tusken de generaasjes ûntwikkele wurde tusken de studinten en âldere generaasjes (yn de famylje of yn buertrelaasjes).
- De learkrêft moat de learlingen in foto jaan fan in tradisjonele Mirandese ossenkar (of oar relevant ark), dêr’t alle ûnderdielen dúdlik op sichtber en werkenber binne.
Eventueel kinne learlingen frege wurde om deselde ôfbylding te tekenjen.
- De learkrêft freget de learlingen om de nammen fan de ûnderdielen dêr’t it ark út bestiet te efterheljen (as húswurk), de materialen dêr’t se fan makke binne en tagelyk de funksjes dy’t it ark eartiids (of sels hjoed) hie: hokker taken útfierd waarden, hoe’t se útfierd waarden, yn hokker tiid fan it jier… fan harren âlden of pake/beppe of sels fan in buorman of -frou dy’t it harren fertelle kin.
- Yn de neikommende les toant de learkrêft in ôfbylding fan it wurktúch (dy’t ûndertitele wurde kin) en freget de learlingen de ûnderskate ûnderdielen te identifisearjen (wêrby’t de learkrêft hieltyd eventuele twivels oer de stavering opheldert) (15’)
- Nei it identifisearjen fan alle ûnderdielen en de materialen dêr’t se fan makke binne, wurdt de learlingen frege in list te meitsjen fan de taken dêr’t de oksekarre foar brûkt waard en de tiid fan it jier wêryn’t er brûkt waard (wat de learlingen oanjaan kinne troch der thús nei te freegjen) (10’)
- Tagelyk wurde dy beroppen op it boerd (of op de projeksje) notearre en wurdt der in koarte ferliking makke mei de wize wêrop’t dizze wurksumheden tsjintwurdich útfierd wurde (of dat se net mear útfierd wurde) (10’)
- Learlingen kinne mûnling kommentaar jaan op de kontrasten tusken de wize fan libjen fan in pear desennia lyn en no, en de sterke feroaringen beklamje dy’t op dit mêd plakfûn hawwe. (10’)